GÜNEY KORE

GÜNEY KORE

Ülke İle İlgili Genel Bilgiler

Güney Kore

Başkent: Seul

Resmi Dil: Korece

Resmi alfabe : Hangıl

Hükümet : Üniter başkanlı anayasal cumhuriyet

Nüfus: 51.709.098

Yüzölümü : 100.363 km² 

Para Birimi: Won (KRW)

Zaman dilimi :  UTC+9

Trafik akışı : Sağ

İnternet alan adı : kr

Güney Kore, Doğu Asya’da bulunan bu ülke Kore Yarımadası’nın güneyinde ve Kuzey Kore’ye kara sınırını var.  

 Kore adı, Goguryeo’dan geliyor. Başkenti büyük küresel bir  şehir olan Seul. Güney Kore’nin 51 milyondan fazla insanının yarısı,  dünyanın dördüncü en büyük metropol ekonomisi olan Seul’de yaşıyor.

Kore Üç Krallık,  7. yüzyılın sonunda Silla ve Balhae ile birleştirildi. Bundan sonra  Kore, Goryeo hanedanı (918-1392) ve Joseon hanedanı (1392-1897) tarafından yönetildi. Ardından gelen Kore İmparatorluğu, 1910 yılında Japonya İmparatorluğu’na eklendi. II. Dünya Savaşı’ndan sonra da Sovyet ve ABD’nin yönettiği bölgelere ayrılan ülke 1948 yılında  Kore Cumhuriyeti oldu.

Güney ve Kuzey Kore arasında  1950 yılında başlayan  Kore Savaşı 1953 yılında sona erdi.

Dolayısıyla bundan sonra da ülke ekonomisi hızla yükselmeye başladı.1987 yılında otoriter yönetimin bitmesiyle ülke, Asya’daki en üst düzey basın özgürlüklerinden birine sahip oldu.

Ayrıca Güney Kore, OECD’nin Kalkınma Yardım Komitesi, G20 ve Paris Kulübünün de bir üyesidir.

Üstelik nominal GSYİH’ya göre dünyanın en büyük 11. Ekonomisine sahip ve çok gelişmiş bir ülkedir.

Dünyada Kore vatandaşları en yüksek sağlık hizmeti, en uzun yıllık yükseköğrenim eğitimine ile  en hızlı İnternet erişimine  sahip.

Ve yine   dünyada ihracatta beşinci ve ithalatta sekizinci sırada yer alıyor. Hatta  teknoloji ve yenilik odaklı alanda dünya lideri konumunda.

Güney Kore Tarihi

Kore tarihi efsanevi Joseon’un MÖ 2333 Dangun tarafından kurulmasıyla başlar. Genellikle “Gojoseon” olarak da biliniyor. Kore Yarımadası’nın kuzeyi ile Mançurya’nın bazı bölgelerine kadar genişleyen Gojoseon,  parçalanarak  Kore Proto-Üç Krallık dönemine girdi.

Daha sonra yarımadayı Kore’deki Üç Krallık adına kontrol eden Goguryeo, Baekje ve Silla gibi küçük devletler ortaya çıktı ve zaman içinde büyüdüler. 676 yılında Üç Krallık Silla ile birleşerek, Kore Kuzey Güney Devletleri Dönemine girdi. Bu dönemde  şiir sanatı ve sanata önem verilip Budizm kültürü gelişti. Kore ve Çin arasında iyi ilişkiler içerisinde olundu. Ancak iç çekişmeler yüzünden zayıfladı . 935 yılında Goryeo’ya  teslim oldu.

Goryeo İmparatoru Taejo Wang Geon 936 yılında Yarımadayı birleştirdi.

Son derece kültürlü bir devlet olan Goryeo ‘yu 13. yüzyıldaki Moğol istilaları  güçsüzleştirdi. 30 yıl savaşın ardından, Goryeo’nun Kore üzerindeki hakimiyeti devam etti. Ama Moğollara haraç ödedi. Dolayısıyla  Moğolların müttefiki oldu. Moğol İmparatorluğu çöktükten sonra  Goryeo’da  siyasi çekişmeler başladı.  1388 yılında Goryeo hanedanı general Yi Seong-gye tarafından yürütülen bir isyanla Joseon hanedanı ile değiştirildi.

Kore’nin yeni adı “Joseon” oldu ve başkenti Seul’a taşındı. İlk 200 yıllı savaş olmadan geçen hanedanlıkta  Konfüçyüsçülük’un önemi arttı. Bu döneminde Hangıl  oluştu.

Ardından Kore Japonlar tarafından  1592 ve 1598 yılarında istila edildi.  Bütün Çin’i fetih eden Mançular, Joseon’u   da 1620 ve 1630 yıllarında istila etti.

 İlerleyen zamanda hanedanların Çin’e olan aşırı bağlılıkları Münzevi krallık olarak anılmalarına sebep oldu.

1910 Yılından Günümüze 

Birinci Çin-Japon Savaşı ve Rus-Japon Savaşından sonra  Kore Japon egemenliği altına girdi (1910-1945). Japonlar  Kore’nin kuzeyini ve güneyini işgal etti.  İkinci Dünya Savaşının sonunda da Sovyet ve Amerikan güçlerine teslim oldular.

1943  Kahire Deklarasyonu, Kore yarımadasında birbirinden farklı ideolojileri olan  iki ayrı hükûmetin kurularak ülkenin bölünmesine neden oldu. Sonuçta 1948 yılında bölünerek, kendi siyasi idareleri  olan iki devlet  ortaya çıktı.

25 Haziran 1950’de Kuzey Kore, Güney Kore’yi işgal etmeye kalktı. Aynı zamanda Sovyetler Birliği Birleşmiş Milletler’i boykot etti.  Birleşmiş Milletler böylece iç savaşa müdahale etme imkânı buldu. Sovyetler Birliği ve Çin, Kuzey Kore’yi her anlamda destekledi. Kore halkının  büyük kayıplarında sonra 1953 senesinde ateşkes oldu. Ancak bu ateşkesi Güney Kore ve Kuzey Kore imzalamadı. Böylelikle yarımada iki ülke arasındaki  askerden arındırılmış bölge adında ikiye bölündü. İki devlet de  barış antlaşması  imzalamayarak halen savaş halinde bulunduklarını gösteriyor. Ne yazık ki Kore savaşı sonundan en az 2.5 milyon insan öldü.

Coğrafyası

Güney ve batısında  çok girintili ve çıkıntılı kıyılara sahip bir ülke.  Birçok yarımada ve küçük adalarla çevrili. Busan ve İnchon en önemli limanları. Batı bölümü geniş alanlar, ovalar ve tepelerle kaplı. Oysa doğusu dağlık olduğu için limanlar da yok. Fakat dağlar yüksek değil.  1916 metre ile Chiri San Dağı ülkenin en yüksek dağı.  Nakdong, Han ve Incheon Önemli nehirleri.

 İklimi 

Ülkede kış ayları karadan esen soğuk rüzgarlar nedeniyle ayaz. Yazın ise Pasifik’ten esen sıcak ve nemli muson rüzgarlarının etkisinde. En çok yağış alan ay Temmuz.

Topografyanın iklim üzerindeki etkisinden dolayı tropikal bitkiler muson rüzgarlarının sonucu.

Güney Kore’de Siyaset

 Güney Kore’nin yönetme şekli Yürütme erki, Yargı ve Yasama organı. Ancak Yerel hükûmetler yarı-özerk. Kendilerine ait yasama ve yürütme organları var.  Oysa yargı organı görevini hem ulusal hem yerel düzeyde yürütüyor. Anayasal bir demokrasiye sahip olan ülkenin hükümet yapısı Güney Kore Anayasası tarafından belirlenmekte. 1948 yılında ilk seçimler yapıldı. 1960 ve 1980 yılları arasında askeri otorite ve darbeler yaşadı. Ama günümüzde liberal bir demokrasiye sahip. 

Güney Kore Dış ilişkileri 

Güney Kore ve Kuzey Kore Birleşmiş Milletler’e 1991 yılında üye oldu. Ayrıca Güney Kore Doğu Asya Zirvesine de üye ülkelerden biri.

2009 yılında Güney Kore OECD’nin Kalkınma Yardımları Komitesine üye old. 2010 yılında G-20 zirvesini kendi topraklarında gerçekleştirdi.

1988’de Seul’de 1988 Yaz Olimpiyatları düzenlendi. Ayrıca 1996’da da Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü’ne üye oldu

Güney Kore ve Japonya ortaklaşa işbirliği içerisinde 2002 FIFA Dünya Kupası’na ev sahipliği yaptı,

Demografik Yapısı

Güney Kore etnik ve dil açısından en fazla homojen  yapıya sahip  olan dünyayanın sayılı ülkelerden biridir. Ülke içerisinde sadece küçük bir azınlık Çin topluluğu var.

Birçok Güney Koreli’nin ABD ve Kanada’ya göç etmesine sebep geçmişteki politik, ekonomik ve sosyal istikrarsızlıklar. Ayrıca  Kaliforniya’da da önemli derecede Koreli yaşıyor.

Nüfus artış oranı insanların daha az çocuk sahibi olma isteklerinden   % 0.38‘ler civarında.

1960 yılından itibaren hızlı bir kentleşme başlamış.

Nüfusun % 85’i şehirlerde yaşıyor.

Kuzey’den  Güney’e  II. Dünya Savaşı’ndan sonra 4 milyondan fazla insan geçiş yapmış. Bu aniden meydana gelen nüfus artışı Güney Kore’den gerçekleşen göçlerle birlikte dengeyi buldu. 1990 yıllarının ortalarına doğru ülkenin ekonomisi gelişip ve politik istikrara kavuştu.

başşehir Seul en büyük şehirdir.

En büyük şehir,. Kore, kendine  özgü  bir kültürü vardır.  Şehirde yaşayanlar  Koreliler  Batı’dan etkilenirken köylerdekiler önceki dönemlerden yaşamlarını devam ediyor.

%25  Hıristiyan olan halkın çoğunluğu Konfüçyüsçülük ve Budizm inancını benimsiyor.

Ülkede okur-yazar oranı % 92’dir. Ayrıca film ve dizi sektörü çok gelişmiştir. Dünya genelinde Kore dizileri izlenmektedir.